Γνωρίζατε ότι… στον Μαραθώνιο της Αθήνας το 1896 πήραν μέρος μόνο 17 αθλητές;

Ήταν νωρίς της Παρασκευής 29 Μαρτίου 1896 (με το Ιουλιανό ημερολόγιο) όταν ο Παπαβηλιώτης, ο σεβαστός παπάς του Αη-Γιάννη, χτυπούσε το σήμαντρο της μικρής εκκλησίας του Μαραθώνα που λειτουργούσε, αναγγέλλοντας το τέλος της ευχής που έψαλε για τους Έλληνες δρομείς που θα λάμβαναν μέρος στον πρώτο σύγχρονο Ολυμπιακό Μαραθώνιο της Αθήνας.

Μερικοί από αυτούς είχαν κολλήσει τα χείλη τους στην εικόνα της Παναγίας, σαν να ήθελαν να της εκμυστηρευτούν κάτι. Και η Παναγιά εκεί να τους ακούει…

Ο Μαραθώνας είχε φορέσει τα ανοιξιάτικα του για να υποδεχτεί τους αθλητές που είχαν εξασφαλίσει την συμμετοχή τους στον πρώτο διεθνή αγώνα Μαραθωνίου δρόμου.

Καθώς περνούσε η ώρα, ο Αττικός Ουρανός είχε αρχίσει να αλλάζει όψη. Είχε γεμίσει με σύννεφα και μερικές σταγόνες βροχής έρχονταν με την βοήθεια του αέρα.

Αχ! Χριστέ μου για τους Έλληνες βρέχεις; μονολόγησε ένας χωρικός του Μαραθώνα βλέποντας την αλλαγή του καιρού.

Ο Μαραθώνας, ο υπέροχος τόπος με την φυσική ομορφιά είχε φορέσει την άγρια του όψη. Ο καιρός δεν ήταν σύμμαχος για τους δρομείς του Μαραθωνίου δρόμου που θα κατέληγαν μετά από 3 ώρες περίπου στο Παναθηναϊκό στάδιο όπου χιλιάδες θεατές τους ανέμεναν.

Ήταν λίγα λεπτά πριν από τις 2 το μεσημέρι όταν ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος μάζεψε τους 17 δρομείς που ετοιμάζονταν για τον αγώνα της ζωής τους.

Θα ήταν 18 στην εκκίνηση αν εμφανίζονταν ο Γερμανός Γκαλ του Βερολινέζικου αθλητικού σωματείου «Γερμανία». Ο Γερμανός αν και δήλωσε συμμετοχή δεν εμφανίστηκε ποτέ.

Έτσι 17 ήταν αυτοί που περίμεναν την πιστολιά του Ταγματάρχη Παπαδιαμαντόπουλου.

Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο Μαρουσιώτης Σπύρος Λούης. Είχε πάρει μέρος μόλις 4 μέρες πιο πριν στους προκαταρτικούς αγώνες του Μαραθωνίου δρόμου για την συμμετοχή στους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας. Αν και ο χρόνος του δεν ήταν αυτός που θα του έδινε συμμετοχή στον μεγάλο αγώνα της 29^ης Μαρτίου του 1896, ήταν ανάμεσα στους 17 που βρέθηκαν στην εκκίνηση.

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ την εφημερίδων της εποχής, ο Ταγματάρχης του μηχανικού Παπαδιαμαντόπουλος μετά από κλήρωση έδωσε τα νούμερα και έβαλε τους αθλητές με την εξής σειρά στην εκκίνηση.

Πρώτη σειρά:

1. Δ.Δεληγιάννης του «Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου»
2. Ε. Ξ. Φλακ του αθλητικού συλλόγου «Βικτώρια» Αυστραλίας,
3. Ν. Μπελόκας του «Αθλητικού Ομίλου Αθηνών»,
4. Λ.Λαρμιζιώ του Γαλλικού αθλητικού ομίλου «Ράσινγκ Κλουμπ»
5. Δ. Χρηστόπουλος της «Γυμναστικής Εταιρίας Πατρών».

Δεύτερη σειρά:

6. Ζ. Κέλνερ του «Γυμναστικού Κλουμπ» της Βουδαπέστης,
7. Χ.Βασιλάκος του «Πανελληνίου» και νικητής του Πανελληνίου Μαραθώνιου αγώνα που διοργανώθηκε στις 10 Μαρτίου του 1896
8. Λ.Μπλακ του «Αθλητικού Συλλόγου Βοστώνης»
9. Γκαλ ο Γερμανός δεν βρέθηκε στην εκκίνηση και δεν πήρε μέρος
10. Σ.Γερακάκης του «Εθνικού Αθηνών»
11. Γ.Γρηγορίου

Τρίτη σειρά:

12. Σ.Λαγουδάκης Έλληνας που ζούσε στο Παρίσι και έτρεξε για την Γαλλία
13. Ι.Λαυρέντης από το Μαρούσι
14. Ι. ή Κ.Βρεττός
15. Ε.Παπασυμεών
16. Ι. Καφετζής

Τέταρτη σειρά: οι Μαρουσιώτες

17. Σπ.Λούης
18. Ε.Μασούρης

Οι Λαυρέντης, Βρεττός, Παπασυμεών, Καφετζής, Λούης και Μασούρης δεν ήταν αθλητές. Δεν ανήκαν σε κάποιον σύλλογο. Είχαν την επιθυμία να τρέξουν στον πρώτο σύγχρονο Μαραθώνιο δρόμο και δήλωσαν συμμετοχή. Μετά από πολλές παρεμβάσεις κατάφεραν να βρίσκονται στην γραμμή εκκίνησης.

Έτσι συνολικά βρέθηκαν 17 αθλητές στην εκκίνηση, εκ των οποίων οι 12 ήταν Έλληνες και έτρεξαν για την Ελλάδα, ένας Έλληνας που πήρε μέρος με την Γαλλία, ένας Αυστραλός, ένας Γάλλος, ένας Αμερικανός και ένας Ούγγρος.

Οι αθλητές όπως τους παρουσίασε η εφημερίδα «Εστία», ανήμερα του αγώνα που διεξήχθη στις 29 Μαρτίου του 1896 ή  10 Απριλίου 1896 με το νέο ημερολόγιο.

Όπως μπορούμε να δούμε στο παραπάνω δημοσίευμα της «Εστίας» με το νο. 17 ο μετέπειτα νικητής Σπύρος Λούης παρουσιάζεται ως Σ.Λαδάς. Μικρό το λάθος γιατί όπως θα δούμε στην συνέχεια, άλλη εφημερίδα θα τυπώσει λανθασμένα το μικρό του όνομα σε ένα τεράστιο σκίτσο, αναγγέλλοντας ότι ήταν ο νικητής του Μαραθωνίου δρόμου.

Η εφημερίδα «Ακρόπολις», την επόμενη του αγώνα, μας δίνει και αυτή την πληροφορία ότι πήραν μέρος 17 αθλητές, στην παρουσίαση τους όμως εξαφανίζει τον Έλληνα Γρηγορίου που έτρεξε με τον νο. 11 αλλά γράφει σωστά το όνομα του Σπύρου Λούη.

Ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος λίγο πριν την εκκίνηση είπε στους Έλληνες αθλητές:

Παιδιά να συλλογισθήτε την πατρίδα σας, συλλογισθήτε ότι η Ελληνική σημαία αναμένει έρπουσα προ του ιστού του Σταδίου. Τιμήσατε την εντίμως και ως εμπρέπει εις Έλληνας συναγωνιζομένους. Από μας τους στρατιωτικούς ζητεί το αίμα μας η πατρίς, από σας ζητεί η σημαία μας να την τιμήσετε.

Ζήτω η πατρίς μας! Ζήτω οι Ολυμπιακοί αγώνες!

Από τους Μαραθωνοδρόμους μίλησε ο Έλληνας Λαγουδάκης κάτοικος Γαλλίας ο οποίος έτρεξε με τα «τρικολόρ». Μετά την προσφώνηση στα Ελληνικά προς του Έλληνες αθλητές είπε γαλλιστί στους ξένους δρομείς:

Και αν μας νικήσετε, ημείς θα σας θεωρούμε αδελφούς. Οι Ολυμπιακοί αγώνες της αρχαιότητος ήνουν όλας τας ελληνικάς πόλεις. Οι Ολυμπιακοί αγώνες της σήμερον ενούσιν όλους τους λαούς του κόσμου.

Οι αγκαλιές του Λαγουδάκη με τους ξένους αθλητές, μετά την προσφώνηση του, ήταν οι τελευταίες στιγμές πριν την εκκίνηση.

Προσοχή! είπε ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλους.

Η πιστολιά του όπλου του, στις 2 η ώρα ακριβώς, ακούστηκε σε όλον τον Μαραθώνα.

Μέσα σε ζητωκραυγές και ευχολόγια, οι 17 αθλητές σαν καταιγίδα ξεχύθηκαν με το άκουσμα του κρότου, μπρος στον κατάλευκο Μαραθώνιο δρόμο.

Είχαν να διανύσουν 40 χιλιόμετρα μέχρι το Παναθηναϊκό στάδιο.

Παρά την μεγάλη απόσταση, η λαχτάρα τους να συμμετάσχουν στον 1^ο Μαραθώνιο Ολυμπιακό δρόμο, τους έκανε να τρέχουν με όλη τη δύναμη τους από τα πρώτα μέτρα.

Μπρος πηγαίνει ο Γάλλος Λαρμιζιώ. Μέχρι και οι ίπποι των δύο αξιωματικών που τον επιτηρούν δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τον δαιμονιώδη ρυθμό του Γάλλου.

Ξοπίσω του, αλλά σε μεγάλη απόσταση ο Αυστραλός Φλακ και ο Αμερικανός Μπλακ. Από κοντά και οι Έλληνες λίγο πριν χαθεί η θάλασσα πίσω τους.

Η μεγάλη ανηφόρα του Πεντελικού δάσους έτοιμη να συντρίψει όλους τους επίδοξους Ολυμπιονίκες.

Οι τρεις ξένοι είναι μπροστά και σε αρκετή απόσταση ακολουθούν οι Βασιλάκος, Λούης, Μπελόκας και Δεληγιάννης και από κοντά τους ο Έλληνας αλλά μετέχοντας με την Γαλλία Λαγουδάκης.

Όλοι οι Έλληνες αθλητές είχαν συμφωνήσει πριν τον αγώνα, ότι ο Μαραθώνιος δρόμος δεν ήταν μία μάχη μεταξύ τους. Ήθελαν να δουν την Ελληνική σημαία να κυματίζει στον ιστό, στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Στο Πικέρμι πρώτος έφτασε ο Λαρμιζιώ, δεύτερος με ένα χιλιόμετρο διαφορά ο Αυστραλός Φλακ και τρίτος ο Αμερικανός Μπλακ.

Αν και στο Πικέρμι υπήρχε σταθμός για ολιγόλεπτη ξεκούραση και ανεφοδιασμό, οι πρωτοπόροι δεν σταμάτησαν.

Η ψιχάλες πριν την εκκίνηση είχαν δώσει τη θέση τους στις ηλιαχτίδες του εαρινού Ήλιου.

Μαζί και οι χωρικοί του Πικερμίου οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που είχαν βγει στον Μαραθώνιο δρόμο για να δουν τους αθλητές.

Σε μια γηραιά ελιά, βρίσκονταν ένας τενεκές με νερό, ένα μπουκαλάκι με Κονιάκ και λίγα καθαρισμένα πορτοκάλια περίμεναν τους κατάκοπους Μαραθωνοδρόμους.

Η αγωνία των Ελλήνων για την τύχη των συμπατριωτών τους αθλητών ήταν στο κατακόρυφο. Θέλανε να μάθουν ποιος προηγούνταν και η απογοήτευση τους ήταν έκδηλη όταν τους ενημέρωσαν ότι ο Γάλλος Λαρμιζιώ ήταν επικεφαλής του αγώνα.

Παρά την απογοήτευση τους οι χωρικοί χειροκροτούν ευγενικά τους ξένους αθλητές. Κάποιες γυναίκες κλαίνε και χτυπούν τα χέρια τους στα γόνατα.

Στο Χαρβάτι ο Ιατρός Αδαμόπουλος περιμένει μήπως κάποιος αθλητής χρειαστεί τη βοήθεια του. Κοντά του έχει αναψυκτικά, δωρεά του εκεί Κονιακοποιείου.

Ο επικεφαλής Λαρμιζιώ θα σταματήσει στο Χαρβάτι μόλις για μισό λεπτό, πριν ξεκινήσει και πάλι με ορμή. Μόλις 50 μέτρα πίσω του τον ακολουθεί χαμογελαστός αλλά κατάκοπος ο Αυστραλός Φλακ και πολύ μετά ο Αμερικανός Μπλακ.

Ο Βασιλάκος; Ρώτησε κάποιος από το πλήθος.

Έρχεται από πίσω είναι η απάντηση.

Δεν είναι δυνατόν να τον περάση άλλος. Θ΄άνοιξε η γη και θα τον κατάπιε συνέχισε ο πρώτος.

Στην Αγία Παρασκευή οι Λαρμιζιώ και Φλακ ζητούν εντριβές.

Ο Αυστραλός Φλακ θα φύγει πρώτος μετά τις εντριβές αλλά ο Λαρμιζιώ ακολουθεί σχεδόν αμέσως. Από κοντά και ο Μπλακ.

Οι Έλληνες Λούης και Βασιλάκος ακολουθούν όταν ο Φλακ τρία χιλιόμετρα προ των Αθηνών κλονίζεται.

Προσπαθούν κάποιοι να τον βοηθήσουν αλλά αυτός τους κλωτσάει!

Τελικά πείθεται και περίλυπος και εξαντλημένος ανεβαίνει στην άμαξα. Ένας γιατρός τον περιποιείται . Έχει εγκαταλείψει πλέον τον αγώνα.

Πιο πριν είχαν εγκαταλείψει και τα δύο άλλα φαβορί του αγώνα ο Γάλλος Λαρμιζιώ και ο Αμερικανός Μπλακ.

Πλέον ο αγώνας ήταν ανοιχτός για τους Έλληνες αθλητές και τον Ούγγρο Κέλνερ, τον μόνο ξένο που συνέχιζε ακόμη.

Σε 100.000 υπολογίζεται ο κόσμος που ήταν μέσα και πέριξ του Σταδίου.

Όσοι ήταν απ΄έξω, είδαν καφέ φανέλες να έρχονται προς το Στάδιο. Οι λευκές φανέλες των Ελλήνων είχαν γίνει καφέ από την σκόνη και την υπερπροσπάθεια να φθάσουν στον τερματισμό.

Ο Αμαρουσιώτης! Ο Αμαρουσιώτης! φωνάζουν καθώς οι αθλητές πλησιάζουν την πύλη του Σταδίου.

Έλλην! Είναι Έλλην! ακούστηκε μέσα στο Παναθηναϊκό Στάδιο όταν ο αθλητής με τον νο. 17 έμπαινε πρώτος στον στίβο του φημισμένου σταδίου.

Χιλιάδες Έλληνες, που μέχρι εκείνη τη στιγμή άκουγαν ότι προηγείται ο Αυστραλός Φλακ, ξέσπασαν σε ζητωκραυγές όταν ο Μαρουσιώτης Σπύρος Λούης έκοβε το νήμα του τερματισμού πρώτος Ολυμπιονίκης.

Δίπλα του στον τερματισμό ο Διάδοχος Κωνσταντίνος και ο πρίγκηπας Γεώργιος τρέχουν και τον αγκαλιάζουν.

Η Ελληνική σημαία υψώνεται στον ιστό και ο Εθνικός ύμνος ακούγεται σε όλο το Παναθηναϊκό Στάδιο.

Σιγά σιγά καταφθάνουν και οι υπόλοιποι.

Δεύτερος ο νικητής του Πανελλήνιου Μαραθωνίου δρόμου Βασιλάκος.

Τρίτος ο Μπελόκας.

Τέταρτος ο Ούγγρος Κέλνερ. Ο μόνος ξένος από τους 4 που λάβανε μέρος ο οποίος τερμάτισε. Αποθεώνεται από τους Έλληνες θεατές και τους λίγους Ούγγρους που βρίσκονται στις κερκίδες.

Το τηλεγράφημα που έφτασε στην Ουγγαρία ήταν το παρακάτω:

Μεταξύ 18 διαγωνιζομένων δρομέων, τέταρτος μετά τους Έλληνας και πρώτος προ των Αμερικανών, Γάλλων και Αυστραλών ήλθεν εκ Μαραθώνος ο Κέλνερ.

Από τους 17 Μαραθωνοδρόμους που εκκινήσανε από τον Μαραθώνα, ολοκληρώσανε τον αγώνα οι 10 από αυτούς.

Ο τελευταίος που μπήκε στο Στάδιο ήταν ο Ελληνογάλλος Λαγουδάκης.

Από την εφημερίδα «Το Άστυ» οι 10 που τερματίσανε τον ιστορικό Μαραθώνιο αγώνα 40 χιλιομέτρων, στις 29 Μαρτίου του 1896 ή σαν σήμερα 10 Απριλίου 1896 σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο.

Ο Σπύρος Λούης οδηγούμενος στα αποδυτήρια δέχτηκε τα συγχαρητήρια χωρικών από το Μαρούσι οι οποίοι ζητωκραύγαζαν «Ζήτω το Μαρούσι» .

Ο πατέρας του  Σπύρου Λούη τον περίμενε στα αποδυτήρια και ο νεαρός 23χρονος νικητής του είπε:

Βλέπεις πατέρα. Μου είπες να μην γυρίσω παρά νικητής. Να λοιπόν…

Η συγκίνηση μεταξύ πατέρα και γιου ήταν μια δυνατή στιγμή. Διακόπηκε όμως από την προθυμία κάποιων να τρίψουν τις κνήμες του Σπύρου Λούη με καμφορά.

Αφήστε με δεν έχω τίποτε, άλλο τόσο έχω κουράγιο να τρέξω διαμαρτυρήθηκε ο Μαρουσιώτης Ολυμπιονίκης.

Όταν τον ξάπλωσαν σε ένα κρεβάτι το πρώτο πράγμα που ζήτησε ήταν να του φέρουν έναν καφέ!

Ήπιε δύο, τον έναν πίσω από τον άλλο.

Όταν των ρώτησαν αν μπορεί να σηκωθεί για να τον φωτογραφήσουν ο Λούης δεν το αρνήθηκε.

Συνομιλώντας με τους δημοσιογράφους ο πρώτος νικητής του πρώτου Μαραθωνίου δρόμου, αποκάλυψε ότι μέχρι και την προηγούμενη μέρα του αγώνα έσκαβε στα κτήματα του στο Μαρούσι.

Ως χθες έσκαβα. Κύτταξε τα χέρια μου!

Εκείνη την ώρα εμφανίστηκαν και οι 3 αδερφές του Σπύρου Λούη.

Πως είσαι; τον ρωτούν.

Περίφημα, αδελφέ. Αφήστε με να σηκωθώ! αποκρίθηκε.

Ο καθημερινός τύπος αφιέρωσε διθυράμβους στον άθλο του Σπύρου Λούη.

Το «Νενικήκαμεν» έγινε σλόγκαν στο στόμα κάθε Έλληνα.

Ο Σπύρος Λούης είχε γίνει πρωτοσέλιδος.

Από την άγνωστη ζωή στα κτήματα της οικογένειας στο Μαρούσι, βρέθηκε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων και περιοδικών της εποχής.

Άγνωστος όπως ήταν, έβαλε δύσκολα στην εφημερίδα «Ακρόπολις», η οποία σε σκίτσο που φιλοξένησε για τον νικητή την επόμενη του αγώνα, μπέρδεψε το όνομα του και αντί του σωστού Σπύρος (Σπυρίδων) Λούης τον παρουσίασε ως Σωτήριος Λούης. Και η «αρχαιότερη» Ελληνική εφημερίδα όπως αυτοδιαφημίζονταν, έκανε λάθη.

Αντίθετα η εφημερίδα «Το Άστυ» είχε σωστά το όνομα του Λούη στο δικό της σκίτσο, την επόμενη του τελικού αγώνα.

Λίγες μέρες αργότερα η ίδια εφημερίδα είχε νέο ολοσέλιδο σκίτσο του νικητή του Μαραθωνίου δρόμου.

Κλείνουμε το σημερινό μας θέμα με μερικά ακόμη σκίτσα του πρώτου Ολυμπιονίκη του Μαραθωνίου δρόμου Σπύρου Λούη.

Στο λεύκωμα της για τους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας του 1896, η εφημερίδα «Ακρόπολις» διόρθωσε το αρχικό της λάθος στο όνομα του Σπύρου Λούη.

Αν φέρουμε πιο κοντά μόνο το σκίτσο του Σπύρου Λούη θα δούμε την διόρθωση του αρχικού λάθους της εφημερίδας. Το σκίτσο είναι ίδιο με το αρχικό της εφημερίδας στις 30-3-1896.

Στην εφημερίδα «Αθηναϊκός Αστήρ» βρήκαμε σκίτσο του Σπύρου Λούη με άλλους Ολυμπιονίκες.

Και τέλος από την εφημερίδα «Εστία» σκίτσο με το σπίτι του Σπύρου Λούη στο Μαρούσι.

Στην έρευνα αποδελτιώθηκαν οι εφημερίδες «Ακρόπολις», «Το Άστυ», «Εστία» και «Αθηναϊκός Αστήρ».

Μείνετε συντονισμένοι στο sportshistory.gr.

Νέο “Γνωρίζατε ότι…” σύντομα κοντά σας!